Stelselvernieuwing in uitvoering : tussenevaluatie van het agrarisch natuur- en landschapseheer

Deze tussenevaluatie toont dat de uitvoerbaarheid en doelgerichtheid van het in 2016 ingevoerde stelsel Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) zijn toegenomen ten opzichte van het vorige subsidiestelsel. Ook de ecologische condities voor het bereiken van de doelen van de Vogel- en Habitatrichtlijn en de Kaderrichtlijn Water zijn licht verbeterd. Belangrijke succesfactoren hiervoor zijn de doorgevoerde gebiedsgerichte aanpak, met veertig agrarisch collectieven die het beheer coordineren en contracten afsluiten met agrariers, en de grotere flexibiliteit van het stelsel waarmee beter dan voorheen ingespeeld kan worden op de situatie in de gebieden. Met verdere aanscherping van rollen en verantwoordelijkheden, verdergaande vereenvoudiging, prioritering van doelsoorten en optimalisatie van het beheer kan bovendien nog winst worden geboekt binnen de context van het stelsel. Voor het keren van de negatieve trends van veel doelsoorten en het daadwerkelijk verbeteren van de waterkwaliteit is echter meer nodig. Deze evaluatie doet daarom aanbevelingen voor de inzet van flankerend beleid in combinatie met het ANLb, zoals inrichtingsmaatregelen, grondinstrumentarium, predatiebeheer en ecoregelingen, het ontwikkelen van zwaardere instrumenten en financieringsvormen die de omslag naar ‘natuurboeren’ mogelijk maken en het zoeken van synergie met andere verduurzamingsopgaven in gebiedsprocessen.