OSMANLI DÖNEMİ TÜRK SÖZLÜKÇÜLÜĞÜNÜN KEŞFEDİLMEMİŞ BİR ÖRNEĞİ: OSMANZÂDE AHMED TÂİB’İN MİR’ATÜ’L-MÜŞKİL ADLI BİLİNMEYEN ESERİ

Osmanli doneminde Turkce kelimelerin madde basi yapildigi ikinci lugat bugune kadar kesfedilmemis Mir’atu’l-Muskil adli sozluktur. Sozluk, bu yonuyle yanlis olarak Osmanli doneminin ilk etken karakterli sozlugu olarak bilinen Şeyhulislam Mehmed Esad Efendi’nin Lehcetu’l-Lugat adli eserinden de once gelir. Turkce-Arapca-Farsca uc dilli bir sozluk olarak tertip edilen eser, on yedinci yuzyilin unlu sairi Osmanzâde Ahmed Tâib’in kaleminden cikmistir. Yasadigi donemde “reis-i sâirân” unvaniyla anilan Osmanzâde Ahmed Tâib’in muellefati arasinda bu isimle bir sozlugun bulunduguna kaynaklarda rastlanmamistir. Mir’atu’l-Muskil, Osmanli donemi Turk sozlukculugunun ikinci etken sozlugu olmasi yaninda Osmanzâde Ahmed Tâib’in bilinmeyen eseri olarak da onem arz eder. Gerek Turk dili gerekse Turk edebiyati tarihi acisindan kiymeti yuksek olan Mir’atu’l-Muskil ilk kez bu calismayla tanitilmistir. Makalede eserin adi, muellifi, telif tarihi, nushasi, duzenlenisi ve Turkce soz varligi hususunda bilgiler verilmis ayrica eserin mukaddimesinin yazi cevirimi sunulmustur.