1533 Tarihli İcmâl Defterine Göre Rumeli Vilayeti’nde Zaimler Ve Sipahiler

Osmanli tasra askeri sisteminin ana unsuru, dirlik sahibi atli zumrelerdir. Bu zumreler zaim ve sipahi denilen iki temel gruba ayrilirlar. Zaimler zeamet, sipahiler ise timar tasarruf ederlerdi. Bu askeri zumrelerin gelirlerinin belli kisimlari icin tam techizatli asker cikarma mukellefiyetleri de vardi. Incelenen defter, Osmanli Devleti’nin tasra idari sistemi icerisinde hiyerarsik bakimdan ilk sirada yer alan Rumeli Vilayeti’ndeki zaim ve sipahiler hakkinda kategorize edilmis ozet bilgiler icermektedir. Bu defter, alisik oldugumuz timar tevcih , timar yoklama veya timar icmal defterlerinden farkli bir karakterde hazirlanmistir. 1533 yilina ait bilgileri iceren defterdeki bilgilere gore, Rumeli Vilayeti’nde 384 zaim, 11.203 adet sipahi bulunmaktadir. Bu zaim ve sipahilerin hangi gelir dilimi icerisinde dirlik tasarruf ettikleri ve dirlik bolgeleri defterde yer almaktadir. Defterdeki zengin icerikli bilgiler sistematik hale getirilerek, daha net tespitlerin saglanmasina yonelik bir tarzda sunulmustur. Bu yonuyle, devletin cografi bakimdan en genis ve dirlik sayisi bakimindan en kalabalik vilayetinin zaim ve sipahi profili olarak ortaya koyulmustur. Bu bilgiler kismen diger vilayetlerle mukayese edilerek verilmeye calisilsa da ana temadan uzaklasilmamistir. Diger vilayetlere ait es zamanli benzer calismalarin yapilmasi ile bu bilgilerin genele yonelik daha anlamli ve kiymetli hale gelecegi suphesizdir.